پوشش ضد حریق چیست؟ | چرا برای هر ساختمانی ضروری است؟…
پوشش ضد حریق چیست؟
تصور کنید یک آتش سوزی ناگهانی در ساختمان شما رخ دهد! اگر اسکلت ساختمان یا سازه های فلزی بدون محافظ باقی مانده باشند، خطر فروپاشی و خسارت جانی و مالی بسیار زیاد خواهد بود.
پوشش ضد حریق راهکاری است که با ایجاد یک لایه محافظتی روی سازه، زمان تحمل حرارت و مقاومت سازه را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. این پوشش با مکانیسم خاص خود (مانند پف کردن یا عایق شدن) جلوی انتقال سریع حرارت را می گیرد و فرصت طلایی برای خروج و امدادرسانی فراهم می کند.
تعریف فنی:
پوشش ضد حریق (Fireproof Coating) نوعی رنگ، ملات یا برد است که بر روی سازه های فلزی، چوبی یا بتنی اجرا می شود و در دمای بالا با واکنش شیمیایی یا فیزیکی (مثل پف کردن یا غیرقابل احتراق شدن)، تا چند ساعت از انتقال حرارت و آسیب به سازه جلوگیری می کند.
ویژگی ها و کاربردها:
- اجرای سریع و آسان روی اسکلت فلزی، سوله ها، سازه های بتنی، پل ها، انبارها، تونل ها و حتی لوله کشی و تاسیسات.
- مطابقت با استانداردهای ملی و بین المللی مانند NFPA، EN، ASTM، ملی ایران.
جدول مقایسه پوشش های رایج ضد حریق:
نوع پوشش | ویژگی اصلی | مدت زمان مقاومت | مناسب برای | قیمت (حدودی) |
رنگ ضد حریق | ضخامت کم، ظاهر خوب | 60-120 دقیقه | اسکلت فلزی/کابل | متوسط |
پوشش معدنی | ضخامت زیاد، مقاوم | 120-180 دقیقه | سوله/ستون سنگین | اقتصادی |
برد ضد حریق | نصب آسان، جداشدنی | 60-180 دقیقه | سقف/دیواره خاص | بالا |
انواع پوشش های ضد حریق
پوشش های ضد حریق به چند دسته کلی تقسیم می شوند:
- رنگ ضد حریق منبسط شونده (Intumescent):
- به محض رسیدن حرارت بالا، لایه ای ضخیم و عایق روی سطح ایجاد می کند.
- مناسب تیر و ستون های فلزی قابل رویت، لوله ها و اتاق برق.
- اجرای سریع، مناسب فضاهای شیک و مدرن.
- پوشش معدنی (ملات سیمانی یا گچی):
- مواد معدنی مانند ورمیکولیت یا پرلیت که روی سطوح پاشیده می شوند.
- مناسب سوله های صنعتی، سازه های بزرگ، ستون های با مقطع بالا.
- اقتصادی و با دوام بلندمدت.
- برد یا پنل ضد حریق (Fire Board):
- پنل های آماده، فیبری یا سرامیکی، نصب روی سقف یا دیوار کاذب.
- مقاوم و قابل جداسازی در آینده.
- مخصوص فضاهای خاص یا تجهیزات حساس.
جدول مقایسه:
نوع پوشش | ضخامت اجرا | مدت زمان مقاومت | هزینه اجرا | مناسب برای |
رنگ | 2-4mm | 1-2 ساعت | متوسط | اسکلت فلزی |
معدنی | 15-30mm | 2-3 ساعت | پایین | سوله/ستون |
برد | 10-25mm | 1-3 ساعت | بالا | سقف/دیوار |
پوشش ضد حریق چگونه عمل می کند؟
پوشش ضد حریق مکانیزم عملکردش به نوع محصول وابسته است:
- رنگ منبسط شونده: با بالا رفتن دما، لایه رنگ تا ۲۰ برابر پف می کند و یک لایه فومی عایق حرارت می سازد که جلوی انتقال حرارت را می گیرد.
- ملات معدنی: ترکیباتی مانند پرلیت و ورمیکولیت، رسانایی گرما را کاهش داده و سطح را عایق می کند.
- برد سرامیکی: فیبرها و مواد نسوز، عبور گرما و شعله را محدود می کنند.
نتیجه:
در هر سه روش، زمان تحمل حرارت توسط سازه از ۱۰-۱۵ دقیقه (در حالت عادی) تا بیش از ۱۲۰ دقیقه افزایش می یابد—زمان حیاتی برای تخلیه و امداد.
چه ساختمان هایی بیشتر به پوشش ضد حریق نیاز دارند؟
پوشش ضد حریق برای همه ساختمان ها توصیه می شود، اما در موارد زیر ضروری است:
- ساختمان های بالای ۵ طبقه یا اسکلت فلزی
- سوله های صنعتی و انبارهای بزرگ
- مراکز درمانی، بیمارستان ها و مدارس
- مراکز تجاری (مال، پاساژ، فروشگاه بزرگ)
- پالایشگاه ها و صنایع نفت و گاز
- تونل ها و مترو
در این فضاها، ریسک بالای آتش سوزی، تعداد بالای افراد حاضر یا ارزش بالای اموال، استفاده از پوشش ضد حریق را به الزام تبدیل می کند.
مزایای استفاده از پوشش ضد حریق
- افزایش ایمنی جانی و مالی
- بالا رفتن مقاومت سازه در آتش سوزی
- امکان اخذ تاییدیه آتش نشانی و بیمه
- کاهش خسارت تجهیزات و کالاها
- افزایش ارزش ساختمان نزد خریداران و سرمایه گذاران
- صرفه جویی در هزینه های بازسازی پس از آتش سوزی
اشتباهات رایج هنگام اجرای پوشش ضد حریق
- انتخاب ضخامت نامناسب براساس نوع سازه
- استفاده از مواد بی کیفیت یا غیر استاندارد
- اجرا توسط تیم غیرمتخصص
- بی توجهی به آماده سازی سطح (زنگ زدایی/پرایمر)
- نصب تجهیزات روی پوشش قبل از خشک شدن
- عدم نگهداری و تعمیرات دوره ای
توصیه:
قبل از خرید و اجرا، با کارشناس فنی شرکت مشورت کنید و فقط از محصولات دارای تاییدیه ملی و بین المللی استفاده کنید.
هزینه اجرای پوشش ضد حریق و عوامل موثر
عامل مؤثر | تاثیر روی قیمت |
نوع محصول (رنگ، ملات، برد) | رنگ گران تر از ملات |
ضخامت مورد نیاز | هرچه بیشتر، هزینه بالاتر |
متراژ اجرا | متراژ بالا = قیمت کمتر واحدی |
زیرسازی و تعمیرات | نیاز به زیرسازی = افزایش هزینه |
محل پروژه | شهرهای بزرگ قیمت بالاتر |
برای اطلاع از قیمت روز و دریافت پیش فاکتور، فرم سایت را تکمیل کنید تا کارشناسان ما با توجه به شرایط پروژه دقیق ترین پیشنهاد را ارائه دهند.
نقش پوشش ضد حریق در ایمنی کارگاه ها و مراکز صنعتی
در کارگاه ها، کارخانجات و مراکز صنعتی که مواد قابل اشتعال، حرارت بالا و برق فشار قوی حضور دارند، وقوع آتش سوزی غیرمنتظره یک ریسک جدی است.
اجرای پوشش ضد حریق صنعتی روی ستون ها، سقف ها و تجهیزات اصلی باعث می شود:
- حرارت دیرتر به ساختار فلزی برسد
- فرصت کافی برای اطفا و تخلیه فراهم باشد
- خسارت مالی و وقفه تولید به حداقل برسد
مثال:
در یک کارخانه مواد غذایی، اجرای پوشش ضد حریق در سوله اصلی، باعث شد کل خط تولید و انبار مواد اولیه از آتش سوزی گسترده جان سالم به در برد.
سوالات پرتکرار درباره پوشش ضد حریق
بسته به نوع محصول و شرایط نگهداری، بین ۱۰ تا ۳۰ سال دوام دارد.
رنگ ضد حریق منبسط شونده ظاهر زیبایی دارد اما ملات کمی سطح را ضخیم تر می کند.
معمولاً بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از اجرا
بله، به راحتی می توان بخش آسیب دیده را ترمیم کرد.
استاندارد ملی ایران، EN، ASTM، NFPA